شماره پانزدهم فصلنامه صنوبر
سرزمین های زرین
پرونده‌ای درباره کویرهاو بیابان‌ها
سفرنامه‌ی سرزمین افسونگر / مرحوم سیدامیر طالبی‌گل
در حین انجام پروژه‌ی عکاسی از حیات وحش، به‌ویژه در شرق ایران یکی از خزندگانی که هرچه می‌گشتیم، مطالب کمتری راجع به آن می‌یافتیم،«لاسرتای مستوفی» بود. اسمی که درهاله‌ای رمزآلود فرو رفته است!
چگونه از کوه به کویر رسیدم
گفتگو با استاد بهمن ایزدی، کویرنورد ومحقق بیابان / مانیا شفاهی
مردمان بومی ما پایه‌ریز تمدنی هستند که برگ‌برگ آن زرین است و نمی‌توانیم به راحتی ازکنارشان بگذریم. باید در هرجایی نگاه مردم را به داشته‌هایشان قوی‌تر کرد. باید گفت که شما صاحب چنین ارزش‌هایی هستید….
علم کویر، کلیدآشتی با جهان امنیت وآرامش / پژمان نوروزی
هرکجای این پهنه‌ی کویری که آب بوده مردم جمع شده‌اند. احشام را پرورانده و گیاهان را رشد داده‌اند و اجتماع ساخته‌اند؛ از یزد باشکوه گرفته تا اصفهان رؤیایی. از کرمان قدرتمند تا بیرجند و فردوس و زابل. اما کویر است و حسابگری‌هایش…
بررسی بیابان‌ها به عنوان اکوسیستم و ضرورت حفاظت از آن / برگردان به فارسی: زهره انوشه
بیابان‌ها با وجود شهرت به زمین‌های بایر و بدون مصرف، بستر زندگی بسیاری از مردم بوده‌اند.
هزاران سال تمدن‌های متوالی از منابع موجود در بیابان‌ها استفاده کردند. از استخراج معادن گرفته تا بهره‌برداری از منابع آب نشأت گرفته از چشمه‌ها برای آبیاری جهت رشد محصولات کشاورزی…
که چندین سال من کشتی در این خشکی همی رانم
گفتگو با محسن ادیب، بنیان‌گذار مرجع اینترنتی کویرها و بیابان‌های ایران / زهرا انوشه
برخلاف خیلی‌ها که درس جغرافیا برایشان کسل کننده است، برای من درس بسیار جذابی بود و همیشه نمره‌ی جغرافیای من ۲۰بود. چون با عشق آن‌را می‌خواندم ودر کل نقشه برای من ابزار ماجراجویانه و مرموزی بود و شناختن جاهای مختلف نقشه برایم سرگرمی جالبی بود.
ز مشتی خاک
نگاهی به معماری شهرهای حاشیه‌ی کویر / عقیل بهرا
اجزای معماری کویری با اینکه از مصالح یکسان و بسیار در دسترس خشتی و یا آجری ساخته شده‌اند، اما علاوه بر تنوع شکل و فرم دارای تنوع عملکرد نیز هستند و کمتر بنا یا عنصری در این معماری می‌توان یافت که تنها یک کارکرد داشته باشد…
کویر آباد نمی‌شود مگر به عشق
مروری بر پروژه‌ی منطقه‌ی نمونه‌ی گردشگری متین آباد در گفتگوبا سیدهادی اشرف‌واقفی / مانیا شفاهی
توریست هایی که به ایران وارد می‌شوند به خصوص اروپایی‌ها به بازدید از مناطق مرکزی ایران که کویر هم جزء آنها است بسیار علاقه‌مند هستند و در گذشته آژانس ایران‌دوستان جسته و گریخته آنها را به نائین، طبس، کرمان و غیره می‌بردند.
ما از ابتدا به دنبال یک طرح پایدار بودیم و بـه همین دلیل موافق ورود گروه آفرودکار به متین آباد نیستیم.
میراث گذشته کلید حل مشکلات امروز
نگاهی به سازه‌ی بندسار / بهمن ایزدی
بندسارها در حواشی بیابان‌لوت به ویژه بندسارهای نوک‌آباد و چاه حسینعلی و خوشاب‌های بلوچستان در چابهار و دشتیاری موجب شده‌اند که تولیدات محصولات کشاورزی در آن منطقه صرفا متکی به آبیاری سیلابی نباشد…
اینجا بی‌آب وعلف نیست!
گفت وگو با سیدباقر موسوی / زهرا انوشه
تا دوسال پیش به طوررسمی محیط‌بان مناطق حفاظت شده‌ی غرب خوزستان بود. اما سری سبز، دلی عاشق و زبانی سرخ، باعث شد که از این جایگاه رسمی عزل شود…
معماری کویر
تجلی هوشیاری انسان کویرنشین دیروز / سایه مرآت
در قرن حاضر شاهد بیشترین تخریب‌های محیط‌زیست و مخاطره آمیزترین بهره‌برداری‌ها از محیط‌طبیعی توسط انسان بوده‌ایم. رشد روزافزون جمعیت جهان و بزرگ‌تر شدن شهرها باعث مصرف بیش ازحد منابع حیاتی چون آب، هوا و غذا به شکلی یک طرفه شده؛ به حدی که تعادل ارتباط انسان و طبیعت به طورنگران‌کننده ای برهم خورده است. تعادلی که در گذشته توسط خود طبیعت برقرار می‌شد، اکنون با ظهورمدرنیته و انقلاب صنعتی از میان رفته است.
نایبندان، آفریقای کوچک / آرش مودی
در نایبند دست بشر با کمک طبیعت در وسط این سرزمین خشک سامان ناپذیر که خدا هم فراموشش کرده، بهشتی به وجود آورده است…
تنوع فعالیت‌های فراغتی در بیابان‌های ایران / محمدامین غفاری
بیابان‌هاو کویرها، دریایـی بیکران از پدیده‌های زمین‌شناسی هستند که ریخت‌های مختلفی از زمین را می‌شود در آنها دید. برای نمونه می‌توان به ریگ‌زارها، نمک‌زارها، زمین‌های ترک خورده، تپه‌های ماسه‌ای و دیگر عارضه‌های زمین‌شناختی اشاره کرد. نمونه‌ی دیگر تلاقی بیابان با دریا در درک و تنگ بلوچستان است که از مطرح‌ترین جاذبه‌های طبیعی گردشگری در کشور ماست…
هوتک‌ها سامانه‌ای سنتی برای مهار و کنترل سیلاب (استان سیستان وبلوچستان-روستای کلانی) / زهرا کریمی
هوتک سامانه‌ای سنتی برای مهار و کنترل سیلاب و بهره‌برداری از آب سیلاب به عنوان یکی از راه‌های متداول تامین آب در منطقه‌ی بلوچستان است.
سلامت خاک و مدیریت کربن
نوشته‌ی راتان لال / برگردان به فارسی: حسین شمخانی
خاک یک پیکره‌ی طبیعی چهاربعدی در تداخل با جولیتوسفراست، محیطی حد واسط با کربن آلی است که در آن فازهای جامد، مایع و گازی وجود دارد که در گستره‌ای از مقیاس‌ها تعامل کرده و کالاها و خدمات بی‌شماری از اکوسیتم را تولید می‌کنند…
باغستان قزوین
گفتار سوم: وجود پوشش سبز، لازمه‌ی حیات / فهیمه مجتهدزاده
باغستان قزوین پناهگاه امن برای انواع پرندگان و حیوانات و خزندگان منطقه است. منبع بدون هزینه برای تولید علوفه‌ی دامی است. در قدیم هر باغ‌دار دام هم نگهداری می‌کرد و علوفه‌ی آن را از باغ خود بدست می‌آورد. این باغات منبع تولید انرژی شهروندان بوده و هست، با هرس شاخه‌ها و تولید ذغال و تولید گنجاله (سوخت کرسی زمستانه ی قزوینی‌ها) از خرده‌های درخت انگور، شهروندان را از وابستگی به غیر می‌رهانیده است…
معرفی پلنگ ایرانی
بررسی متغیرهای زیستگاهی / بزرگمهر باقری
تحقیقاتی که روی پلنگ ایرانی انجام شده نشان دهنده‌ی این است که حضور طعمه‌های پلنگ مهم‌ترین عامل در توزیع پراکنش و مطلوبیت زیستگاه آن است، هرچند در مطالعات انجام شده در دیگر نقاط جهان نیز براین موضوع تأکید شده است.
تخصص‌مان را نذر محیط‌زیست کرده‌ایم
گفت‌و گو با گروه وکلای نوژا / زهرا انوشه
یکی از دغدغه‌های بزرگ محیط‌زیست ایران، پشتوانه‌ی حقوقی بسیار ضعیف آن است. سازمان‌های متولی محیط‌زیست در کشورمان چه به لحاظ جایگاه اجرایی و چه از نظر ضمانت‌های قانونی از وجاهت و قدرت کافی برخوردار نیستند…
ولوگراف
تابلویی زیبا از یک حقیقت تلخ / استودیو طراحی ومعماری پلتفرم ایران
ولوگراف برای ما نمایشی حیرت‌انگیز در عین حال وحشت آور است. گاهی یک تصویر در عین جذابیت، می‌تواند پرده از تخریبی ترسناک بردارد…
زاگرس مادر موسیقی کهن ایران / ارسلان پالیزبان
موسیقی کهن ایران با توجه به موقعیت بسیار استراتژیک زاگرس که حتی پهنه‌اش امکان مدیریت بخش عظیمی از تمدن جهان را به ما داده است، مرکزیتش با زاگرس بوده که درپایین دست آن بین‌النهرین و در بالادست آن ماوراء نهر قرار داشته است…
پنج کتاب مهم درباره‌ی بحران آب / عرفان مجیب
مردم در سراسر جهان از کم آبی رنج می‌برند و فریاد زمین از خشکی به آسمان رسیده…
نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی
معرفی و اقدامات انجام شده / آلن پطروسیان
نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی با چشم‌انداز جایگزینی خردمندانه‌ی پرنده‌نگری با شکار وبا هدف توسعه‌ی اکوتوریسم فرهنگی، هنری و ورزشی منطقه-حفاظت غیرمستقیم از زیست‌مندان و زیستگاه‌های تالاب و همچنین تقویت مشاغل بومی ومحلی به ترویج پرنده‌نگری در تالاب انزلی می‌پردازد…
معرفی موسسه‌ی کاوشگران حیات وحش پارت / آرش مودی
فعالیت اعضای مؤسسه خارج از استان و همکاری با مؤسسه‌ی آینده‌ای برای پلنگ‌ها در پروژه‌ی بوم‌شناسی پلنگ در شمال شرق ایران، تجربیات جدیدی برای اعضای مؤسسه در برداشت.
یادداشت‌های یک محیط‌بان
میزکار من صخره‌های کوه است / احمد رادمان
بی شک بهترین و شیرین‌ترین خاطرات محیط‌بانان پارک ملی توران مربوط به لحظه‌ی مشاهده‌ی یوزپلنگ در منطقه است. به‌طوری که اگر در طول مدت چندین سال خدمت یک محیط‌بان توران، اگر از او تعداد دفعاتی که یوزپلنگ دیده باشد را بپرسید به طور قطع تمام آن لحظات را به خاطر دارد.
کودک و طبیعت
دیوارها را برداریم / پوریا قلیچ‌خانی
امروزه در دنیای مدرن، نوع بشر، روزبه روز بیشتر در حال دور شدن از دامان طبیعت است و محیط‌طبیعی، اغلب به مثابه مکانی برای تأمین منابع در جهت رفع آزوی دیده می‌شود. غافل از آنکه بقای انسان‌ها در گرو استمرار چرخه‌ی طبیعت و تعامل پایدار با آن است.
معرفی کتاب
معماری و آبادانی بیابان / نگار صبوری
بناهایی برای زیستن در فلات ایران
منابع خاک و آب در ایران و چالش‌های پیش‌روی آن / حسین شمخانی
نقد و معرفی کتاب سامانه خاک و آب